Wat vindt Ons Geld van het WRR-rapport?
Ons Geld is blij dat het WRR-rapport ‘Geld en Schuld’ er is! Het rapport legt uit hoe geldschepping door banken plaatsvindt en stelt dat er fundamentele problemen zijn, daar zijn we tevreden mee! Want helaas beseffen nog steeds te weinig mensen dit. Er is een onbalans tussen publieke en private belangen en in deze context ontsporen geld en schuld.
Maak werk van een veilige haven
Net als de WRR vindt Ons Geld dat we beter voorbereid moeten zijn op de volgende crisis. Er moet een 100% veilige haven komen voor spaargeld. Zodat we niet langer verplicht zijn ons geld bloot te stellen aan financiële risico’s van banken. Het rapport biedt hiervoor openingen:
“Belangrijker nog is het feit dat het huidige financieel systeem instabiel kan worden door het creëren van een veilige haven meer zegt over het huidige systeem dan over het alternatief als zodanig. Het is eerder een indicatie van de weeffouten in het huidige systeem. De Postbank en haar voorgangers hebben immers decennialang bestaan zonder dergelijke stabiliteitsproblemen te veroorzaken. Hoewel een bankrun in dit elektronische tijdperk sneller kan verlopen, is dat eerder een gradueel dan een fundamenteel verschil. Wij draaien de redenering om: het creëren van een veilig alternatief kan juist bijdragen aan een stabieler systeem. Het feit dat men een daadwerkelijk alternatief heeft, zal een disciplinerend effect hebben op de bestaande banken. Het zal banken dwingen zich verantwoorder te financieren, met meer eigen vermogen (kapitaal) en vreemd vermogen met een lange looptijd. De creatie van geld en schuld door commerciële banken wordt op die manier ook beter begrensd.” (WRR-rapport Geld en Schuld. p. 237)
Ons Geld ziet dit als steun voor de SP-initiatiefnota “100% veilig sparen en betalen“ en de invoering van een depositobank.
Digitaliseer contant geld
Nu vorderingen op de bank (giraal geld) de afgelopen eeuw helemaal gedigitaliseerd zijn, zoals ook dit rapport laat zien, is het de hoogste tijd om ook ons contante geld te digitaliseren! Zodat ook ons echte geld ge-update wordt. En we er makkelijk en veilig over grote afstanden mee kunnen betalen. Ons Geld pleit daarom voor een digitale variant van contant geld, naast het geld in onze portemonnee.
Haal publieke en ondernemingstaken uit elkaar
De vervlechting van publieke en private belangen is de afgelopen decennia toegenomen en leidt tot allerlei problemen, dat zien wij ook. We subsidiëren nu onnodig banken die private ondernemingen zijn. Terwijl tegelijk iedereen het risico loopt dat wanneer er een grote speler omvalt, de overheid zich weer gedwongen ziet de rekening te betalen. Over de oplossing is Ons Geld duidelijk minder terughoudend dan de WRR. De WRR stelt voor om ‘de publieke dimensie van banken beter te verankeren’. Wij willen geen nóg verdere verstrengeling van publiek en privaat. Juist bij ontvlechting komt er meer ruimte in de financiële sector voor de diversiteit die het rapport bepleit.
Ons Geld vindt dat schuld en kredietverlening bij de markt horen en dat ons geld nu echt beter moet: stabiel, dienstbaar en democratisch.
Ons Geld pleit voor een vrije markt voor kredietverlening. Het samenbrengen van partijen en het inschatten en waarderen van risico’s is typisch een taak van financiële tussenpersonen. De overheidstaak is het verzorgen van geld: een stabiele betaal- en spaarinfrastructuur en geldschepping. Dit hoort niet bij commerciële ondernemingen. Laat banken concurrerende ondernemingen zijn met verstand van kredietverlening.
De staat moet zijn verantwoordelijkheid nemen
Het rapport stelt:
“Wat goed werkt op de tekentafel kan daardoor [het geldstelsel is sociaal en onvoorspelbaar] in de praktijk heel anders uitpakken. Bovendien heeft een publiekgeldsysteem als geheel nooit gefunctioneerd. Dit betekent dat niet eenduidig vast te stellen is of het beoogde systeem over het geheel genomen beter zal functioneren dan ons huidige stelsel.” (p. 12-13)
Ook de afschaffing van de goudstandaard en de invoering van de Euro waren experimenten. En na WOII had je het Tientje van Lieftinck. De overheid kan nu de mogelijkheid benutten om naast de onvoorspelbare financiële markten – waar één speler iedereen mee om kan trekken – een 100% veilige plek voor ons geld te creëren. Dit is de eerste stap naar een beter geldstelsel. Ons geld dient klaargemaakt te worden voor de 21ste eeuw. Naarmate digitaal contant geld ingeburgerd raakt, kunnen de huidige privileges van banken dan worden afgebouwd.
Bouw onze schuldenberg af
Tot slot zijn we het grondig eens met de WRR: het wordt tijd om de schuldengroei te temmen! Wij willen ernaar toe dat we stoppen met nieuw geld te scheppen door kredietverlening aan bestaand vastgoed, financiële activa en bubbels. Laten we geld scheppen dat in de echte economie van de meeste mensen terecht komt. En zo de schuldenberg verkleinen.
Ons Geld gaat door!
Het eerste resultaat van de inzet van 113.000 mensen achter het burgerinitiatief Ons Geld ligt er! Wij danken onze 100.000 supporters en honderden donateurs. Dankzij hen is het WRR-rapport er. Dit rapport geeft aanknopingspunten voor grondige maatschappelijke discussie over het geldstelsel. Wij zijn nog niet klaar. Blijft u daarom de Stichting Ons Geld ondersteunen. Bent u nog geen supporter, haak dan aan. Samen kunnen we nóg meer mogelijk maken!
Pingback:WRR rapport over de publieke rol van banken vormt risico – Martijn Bolt