Dirk Bezemer (Universiteit Groningen) legt uit dat banken geld uit het niets creëren
Onlangs heeft Dirk Bezemer een aantal filmpjes gemaakt waarin hij geld uitlegt en het schuldenprobleem. Hij komt hierin tot de volgende conclusies:
- Geld is duizenden jaren geleden ontstaan als schuld en niet spontaan als ruilmiddel zoals men vaak denkt.
- Banken maken geld uit het niets.
- Het geld dat banken maken wordt gecreëerd als schuld.
- Huizenprijzen zijn niet onderhevig aan marktcorrectie omdat bijna al het nieuw gecreëerde geld de markt in komt door de hypotheekmarkt.
- Het probleem van dit systeem is dat er jarenlang teveel geld is gecreëerd voor consumptie (vergroot schuld) in plaats van voor productie (vergroot groei, welzijn, inkomen waarmee schuld betaald kan worden).
- Crises zijn *inherent* aan dit systeem.
- Oorsprong van conjunctuurcycli zijn de resultaten van moodswings in de economie die ervoor zorgen dat we collectief meer of minder ‘lenen’.
In de filmpjes vertelt hij hierbij verder dat we een flink aantal jaren zullen moeten bloeden om de schuldbubbel leeg te laten lopen en af te betalen en dat we regulering zouden moeten toepassen om ervoor te zorgen dat banken (weer?) méér of slechts krediet verstrekken aan productie voor de reële economie. Vraagstukken die niet behandeld worden in de reeks filmpjes zijn de volgende:
- Wat voor rol speelt rente?
- Waarom hebben banken het privilege uit het niets geld te creëren en niet de overheid, die het gratis zou kunnen?
- Waarom vallen banken om?
- Wat is het verschil tussen geld en krediet?
- Is het geld op de bank van mij?
En de allerbelangrijkste: waarom implementeren we niet het Chicago Plan?
Chicago Plan
Het Chicago Plan is een plan uit de vorige grote grote crisis (1933) dat de overheid toestaat door middel van een immense debt-equity swap al het geld in circulatie (dat eigenlijk krediet is; een belofte van de bank aan jou om jou geld te geven) op te kopen met staatsgeld dat wordt gecreëerd uit het niets (zoals banken het nu doen). Vanaf dat moment wordt het banken verboden meer ‘uit te lenen’ dan ze hebben (verbod op kredietverlening / verbod fractioneel reserve bankieren / verbod geldcreatie) en zal alleen de staat nog het officiële geld (ook giraal) produceren. Dit is een non-inflationaire actie omdat er aan het eind niet méér geld is dan daarvoor. De overheid zal dit geld vervolgens de economie in MOETEN spenderen om ervoor te zorgen dat we met zń allen de boodschappen kunnen betalen. Het effect hiervan is dat niemand meer hoeft te betalen voor het gebruik van geld. Mensen kunnen veel lenen van de bank of weinig, en het zal niets uitmaken voor de totale hoeveelheid geld in circulatie (voor het gemak hoort sparen hier even bij). Dit betekent dat er géén enorme schuldenberg zal opbouwen, dat de staatsschuld kan worden áfgebouwd en dat er andere dingen gedaan kunnen worden met geld dat de overheid overhoudt, zoals het verlagen van belastingen of het verschaffen van een basisinkomen. Waarom vertelt Dirk niet over het bestaan van dit plan?
“The function of banks is to create money. They do not intermediate.”
Michael Kumhof van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en één van de onderzoekers van het “Chicago Plan Revisited” was een keynote speaker en sprak op een seminar georganiseerd door de Zweedse denktank Global Utmaning (Global Challenge).
Hij sprak over het monetair systeem, het Chicago Plan en hoe een duurzame economie te creëren.
Zijn conclusies:
- Banken creëren geld en intermediëren niet.
- Money multiplier is onzin. Centrale banken moeten tóch wel narrow money bieden.
Daly over Full Reserve Banking
Kort filmpje met voormalig Wereldbank econoom Herman Daly waarin hij de voordelen van Full Reserve Banking uitlegt. De grote vraag is waarom dit debat momenteel wordt vermeden. In het stuk A Steady-State Economy benoemt Daly de voordelen nog helderder:
“One hundred percent reserves would put our money supply back under the control of the government rather than the private banking sector. Money would be a true public utility, rather than the by-product of commercial lending and borrowing in pursuit of growth. Under the existing fractional reserve system the money supply expands during a boom, and contracts during a slump, reinforcing the cyclical tendency of the economy. The profit (seigniorage) from creating (at negligible cost) and being the first to spend new money and receive its full exchange value, would accrue to the public rather than the private sector. The reserve requirement, something the Central Bank manipulates anyway, could be raised from current very low levels gradually to 100%. Commercial banks would make their income by financial intermediation (lending savers’ money for them) as well as by service charges on checking accounts, rather than by lending at interest money they create out of nothing. Lending only money that has actually been saved by someone reestablishes the classical balance between abstinence and investment. This extra discipline in lending and borrowing likely would prevent such debacles as the current “sub-prime mortgage” crisis. 100% reserves would both stabilize the economy and slow down the Ponzi-like credit.”
Naar mijn mening zijn de ecologische, sociale en financiële crisis niet op te lossen zonder de kern van het geldsysteem te veranderen. Full Reserve Banking is een goede optie. Vreemd genoeg ontwijken de meeste economen en politici deze discussie. De moed ontbreekt om van geld een publiek middel te maken. Lafheid heerst. Of zijn velen zelfs onwetend?
Verscheen ook op mjvd.com
Stoomcursus bankieren [PositiveMoney.org]
Hieronder drie video’s van Positive Money:
- Misconceptions around Banking – Banking 101 (Part 1 of 6)
- What’s wrong with the money multiplier? – Banking 101 (Part 2 of 6)
- How is money really made by banks? – Banking 101 (Part 3 of 6)
The economic science and the debt crisis
Het uitstekende wekelijkse tv-programma “The World of Science” (“Vetenskapens värld”) zond 19 november 2012 deze aflevering uit over economische theorie en de financiële crisis. De nadruk lag op schulden en productieve investeringen en de eliminatie van de financiële en bancaire sector in de economische theorie. En hoe de financiële sector van een smeermiddel tot parasiet en een Ponzi-fraude werd. 95% van de interviews van deze video zijn in het Engels.
De NEP-conferentie in Berlijn en George Soros werden kort genoemd. De crisis heeft kritiek losgemaakt op de neoklassieke economie: Het model van Kunghof laat zien hoe schuld de welvaartsverschillen verhoogde en het systeem liet imploderen. De banken en soberheidsbeleid krijgen de schuld. Schuld moet worden gezuiverd. Zweden is op weg naar een schuldencrisis. Langzaam ontstaat er een nieuwe consensus binnen de gemeenschap van economen: De financiële sector is te groot geworden en moet kleiner worden. Maar hoe? Schuld moet geherstructureerd en afgeschreven worden.
Documentaire: 97% Owned
97% Owned is een nieuwe Engelstalige documentaire dat laat zien hoe geld aan de bron van onze sociale en economische staat. Met openhartige interviews en commentaar van economen, campagnevoerders en voormalige bankiers, legt de documentaire het geprivatiseerde, op schulden gebaseerde, monetaire systeem bloot. Een systeem dat banken de macht geeft geld te scheppen, de economie te sturen, crises te veroorzaken en huizenprijzen buiten bereik te pushen.
Op feiten gebaseerd en helder uitgelegd, toont het in slechts 60 minuten hoe de macht om geld te scheppen het puzzelstukje is dat economen misten, toen zij er niet in slaagden de crisis te voorspellen.
Dit is de eerste documentaire die het probleem vanuit het UK-perspectief aanpakt, geproduceerd door Queuepolitely, met medewerking van Ben Dyson van Positive Money, Josh Ryan-Collins van The New Economics Foundation, Ann Pettifor, “HBO’s klokkenluider” Paul Moore, Simon Dixon van de Bank to the Future en Nick Dearden van de Jubliee Debt Campaign.